CB Radio Hotspot - Quansheng ???
Koncept powstał dawno temu za czasów zabawy z siecią FRN ( Free Radio Network ). Wówczas wszyscy budowali bramki na pasmo 446MHz a pasmo CB było słabo osiągalne z uwagi na gabaryty sprzętu a głównie na brak modułów radiowych obsługujących 27MHz. Oczywiście można było zbudować "bramkę" w oparciu o standardowe radio CB ale mi zawsze zależało na budowie hotspota. Dla mnie hotspot to urządzenie do prywatnego użytku z mocą kilku miliwat i bardzo ograniczonym zasięgu.
Pierwszym moim hotspotem pracującym na 27MHz był PiHOT v1.0 analog hotspot FRN, SVXlink
Pokazany przykład zbudowania hotspota na radiotelefonie QUANSHENG nie jest formą nakłonienia do używania radiotelefonu nie posiadającego /prawnej/ możliwości pracy na paśmie obywatelskim. Zawsze proszę zapoznać się z przepisami obowiązującymi w danym kraju
Niestety moduł SR-T02C przestał być sprzedawany a nawet jak był to kosztował mnie 8$ co nie było atrakcyjną ceną dla masowego zastosowania. Jedyny zbudowany egzemplarz chyba nadal jest w użyciu gdzieś na południu Polski.
Obecnie nie jestem w stanie znaleźć modułu pracującego na 27MHz pomimo iż producenci piszą iż teoretycznie mają taką możliwość. Przykładem jest następca w/w modelu SR-T300 i późniejszy SR-T500
Producent pisze że 27MHz jest w zasięgu jego pracy lecz niestety nie daje sensownej metody flashowania MCU. Znaczy się da ale miało by mnie to urządzenie do przeprogramowywania kosztować prawie 100$ - porażka. Był swego czasu kolega krótkofalowiec ze Słowenii który oferował takie moduły z opcją "zaprogramuje co chcesz" ale koszt z 2$ wzrastał do 7$ + 5$ wysyłka. Za takie kwoty to sie całe BAO kupowało a teraz QUANSHENG.
1.Pojawienie się QUANSHENG
O samym radiu dowiedziałem się chyba dosyć późno gdyż od prawie dwóch lat zaprzestałem aktywnej działalności radioamatorskiej i ograniczałem się jedynie do monitorowania aktywności w projektach M17, FM Poland czy Plan Awaryjny.
I na discord "Planu Awaryjnego" kolega @Gotowy_radio opublikowali link do swego filmu na YouTube. To był pierwszy film jaki widziałem w tematyce tego radia https://www.youtube.com/watch?v=_0_SXU-ES_M
Od razu pojawił się u mnie koncept aby wreszcie mieć radio ( moduł radiowy ) które jako jedno urządzenie pozwoli na zbudowanie uniwersalnego hotspota do postawienia zarówno na 27MHz jak i amatorskich pasmach. I aby była jasność moich motywacji. Od 2018 roku nabudowałem się nie małej ilości bramek i hotspotów w oparciu o różne radia i moduły i zawsze było to tak że po jakimś czasie użytkowania było to rozbierane i adaptowane do innych zastosowań. Raz to było bramką analogową FRN, potem SVXReflector, kiedy indziej bramką APRS lub PR/WinLink Gateway. Albo to chodziło na 144/430MHz innym razem 29MHz czy 50/70MHz. Za każdym razem wymagało to innego radia, połączeń interface i oprogramowania.
Teraz mam nadzieję zbudować coś uniwersalnego dla mnie w oparciu o jedno radio, jeden interface i jedno RaspberryPi ( choć można z powodzeniem używać OrangePi co pokazuje projekt FM Poland )
Tak więc po uprzednim wgraniu stosownego "alternatywnego" firmware do "kaczki", dokupiłem przelotkę SMA-BNC i dodatkową antenę CB do ręczniaka.
Tak więc mam radio ze stosownym firmware, i podłączoną anteną od ręczniaka CB.
Drugim radiem testowym będzie ręczniak INTEK H-520 PLUS, i tym sposobem mamy punkt pierwszy "odchaczony" i można przejść dalej.
2. Interface radio <-> komputer
U mnie klasycznym interface'm jest karta dźwiękowa CM108 i jej modyfikacja w/g różnych opracowań opartych o AllStar
Taka modyfikacja pozwala na obsługę radiotelefonów lub modułów radiowych gdzie PTT realizowane jest poprzez zwarcie do masy, ponadto jest możliwość realizacji COS.
Należy tu wspomnieć o tym że jeśli ktoś będzie się bawił COS ( czyli radio otwiera SQL i program zaczyna nadawać w internet) to karta CM108 musi być JEDYNĄ w systemie. W innym przypadku często dochodzi do przypadku że COS powoduje WYCISZENIE innej karty dziękowej. Wynika to z faktu że COS jest realizowany przez "przycisk" głośności.
Więcej dokładniejszych informacji dostarczy wam Google pod hasłem CM108 FOB.
Przedstawiony na zdjęciu jest modelem testowym, przystosowanym do współpracy z 2 gatunkami radii.
Nie będę się rozpisywał o tej konstrukcji ponieważ była ona wielokrotnie opisywana u mnie np. tu Tani Analogowy Gateway VHF/UHF
Przykładowe linki:
https://allstarsetup.com/modify-a-cm108-sound-fob/
https://allstarsetup.com/how-to-modify-a-cm108-for-allstar/
http://www.garydion.com/projects/usb_fob/
3. Komputer
Wybór komputera to już indywidualna sprawa. Jedni będą woleli mieć zrobione to na terminalu PC, inni na RaspberryPi a jeszcze inni na OrangePi lub innych podobnych konstrukcjach. Każde z tych rozwiązań ma swoje zalety i wady
Ponieważ ma to być hotspot a nie bramka/przemiennik i założeniem jest stosunkowo duża mobilność to wybór padł na małe komputerki klasy OrangePi czy RaspberryPi.
OrangePi posiadało wbudowaną kartę dźwiękową co dawało mu dużą przewagę na RaspberryPi, lecz w nowszych modelach już niestety jej nie ma i jesteśmy zmuszeni do używania kart na USB, co osobiście skłania mnie bardziej do używania RaspberryPi. Ale jeśli ktoś jest zainteresowany nadal budowaniem na bazie OrangePi to proponuję zaznać się z projektem SVXreflector gdzie takie konstrukcje były usprawniane.
Raspberry Pi
Kiedyś popełniłem taki oto projekt
Pistar+svxlink+SDR (2023) RaspberryPi 3B+ oraz PiStar + SVXlink (2023 ) - RaspberryPi 0W - co prawda były to połączenie hotspota MMDVM z hotspotem analogowym ale koncept generalnie pozostaje podobny technicznie lecz rezygnuje z wodotrysku DASHBOARD. Jeśli ktoś będzie potrzebował to może sięgnąć po w/w wersje, ja stawiam na minimalizm i nie jestem fanem nie dość że łączności internetowej to jeszcze "lampienia" się w dashboard jak to mają w zwyczaju e-krótkofalowcy od DMR'a
Bazą mojego projektu będzie RaspberryPi 3B+ ( bo tylko taki mi pozostał wolny ) który docelowo zostanie zamieniony na model 3A+ w wersji do samochodu. Nakładka MMDVM będzie opcjonalna i opiszę jej proces instalacji jako ukłon dla znajomych którzy chcieliby używać jako hotspot CB ( Quansheng ) swoich działających hotspotów MMDVM.
Aby hotspot MMDVM działał jako hotspot CB wystarczy podłączyć po USB interface CM108 FOB z radiem QUANSHENG na końcu i użyć innej karty SD ( ze względów bezpieczeństwa ), zawsze można wypiąć USB i użyć starej karty SD i nic się tu nie wydarzyło, nadal działa MMDVM po staremu. :)
4. OPROGRAMOWANIE
Sercem całego systemu będzie SVXlink oraz server SVXreflector i założenie jest takie aby była możliwa rozmowa z radia CB czy to w domu, samochodzie czy ręcznego poprzez hotspot i łącza internetowe z innymi ludzmi posiadającymi podobny zestaw lub korzystającymi z aplikacji w telefonie.
5. Konfiguracja
Więcej o dodatkowej konfiguracji znajdziecie SVXreflector client RaspberryPi
6. Dashboard
/ Zdjęcia przedstawiają połączenie z prywatnym serwerem SVXreflector /
Dashboard to pierwsza jego odsłona zrealizowana przez Waldka SP2ONG. W moim mniemaniu prosty, i funkcjonalny bez zbędnych wodotrysków, wyświetlający wszystkie niezbędne informacje.
Dashboard został wyposażony w klawiaturę DTMF ułatwiającą zdalne sterowanie hotspotem.
Proces edycji i personalizacji opisany został SVXreflector client RaspberryPi
7. Założenia
Hotspot niczym się nie różni od innych analogowych jakie kiedyś budowałem dla oprogramowania FRN czy MUMBLE a nawet ZELLO. Quansheng daje mi możliwość pokrycia pasma 26 do 450MHz jako jeden zestaw. Zbudowane coś w jednym standardzie daje możliwość pracy zarówno jako CB project jak i HamRadio. Takie ALL-in-ONE
8. Prawo
W mailach podnoszone były 2 kwestie "prawne", legalność pracy takiego urządzenia na paśmie 27MHz oraz legalność budowania stacji automatycznej ( czytaj: hotspot ) w paśmie 27MHz.
W kwestii legalności pracy radia typu Quansheng na paśmie CB-27MHz to odpowiedź jest jedna - NIE WOLNO
W kwestii legalności pracy hotspota w paśmie CB-27MHz to odpowiedź jest niejednoznaczna. Podnoszone są argumenty o konieczności posiadania pozwolenia radiowego na każdą stację automatyczną a taką jest taki hotspot. Owszem miało by to zastosowanie gdyby nie interpretacja UKE wyłączająca stacje "prywatne na własny użytek" - przykładem są tysiące hotspotów DMR/Dstar/Fusion a także hotspotów analogowych o mocy często 1W ( SA818 tak ma ) które nie posiadają pozwolenia radiowego ( potocznie pozwolenia SR ) gdyż są one projektowane na własny użytek i są to stacje i minimalnym zasięgu, i nie są to przemienniki do publicznego użytkownia. Tak więc jak ktoś chce się czepiać pasma 27MHz to niech sam ureguluje własne podwórko, a może najpierw zapozna się ze stanowiskiem Regulatora. Tak więc nie ma przepisu "pozwalającego" ani "zabraniającego" jak to ma miejsce na paśmie PMR446MHz gdzie jest kategoryczny zakaz stacji retransmisyjnych/automatycznych. Są przepisy nakazujące posiadanie pozwolenia na stację automatyczną/retransmisyjną ale są w niej wyjątki ( na które ja się powołuję ).
To czy ktoś się zdecyduje na budowę hotspota na 27MHz o zasięgu kilkuset metrów pozostawiam do osobistego rozważenia. Czasami trzeba się poświęcić i napisać do regulatora aby mieć samemu na piśmie odpowiedź na zadane pytanie. Pytanie można zadać w różny sposób a odpowiedź może ale nie musi nas satysfakcjonować. W bardzo skrajnych przypadkach to będzie nasza linia obrony.
Przykładowo:
Jeśli zadamy pytanie czy można zbudować hotspot 27MHz to możemy otrzymać odpowiedż że - NIE.
Ale jeśli zadamy pytanie czy są przepisy zabraniające budowy hotspota na 27MHz bez pozwolenia radiowego - powołując się na przykłady pracy hotspotów radioamatorskich bez takiego pozwolenia - to już odpowiedź może być z goła inna.
Pytanie musi być tak ułożone aby odpowiadający musiał wykazać konkretną odpowiedź wynikającą przepisów prawa. KREATYWNOŚĆ mile widziana.
Pokazany przykład zbudowania hotspota na radiotelefonie QUANSHENG nie jest formą nakłonienia do używania radiotelefonu nie posiadającego /prawnej/ możliwości pracy na paśmie obywatelskim. Zawsze proszę zapoznać się z przepisami obowiązującymi w danym kraju
Przykłady pracy stacji automatycznych możecie spotkać na autostradach wielu krajów europy, i są to instalacje montowane przez instytucje które trudno podejrzewać o "piractwo radiowe"
9. WNIOSKI
Po 2 tygodniach użytkowania "na stole" jest już kilka przemyśleń którymi warto się podzielić, nawet jak są one negatywne. W realizacji jakiś projektów ważne moim zdaniem jest powiedzenie zarówno pozytywnych jak i negatywnych stron takiego rozwiązania.
O pozytywach nie będę się wypowiadał no może poza jednym iż jest to chyba obecnie pod względem łatwość/cena sposób zbudowania hotspota "mogącego" pracować na 27MHz. Dobre, naprawdę dobra jakość audio w obie strony w porównaniu do przykładowego radia INTEK H-520 PLUS
Zaobserwowane negatywy to głównie temperatura. Radio pracowało z podłączoną baterią i podłączonym zasilaniem poprzez USB-C , ale także bez niego. Podczas AUDYCJI trwającej 30min ( tryb prawie ciągłęgo nadawania z minimalnymi przerwami pomiędzy korespondentami ) gdzie JA byłem tylko słuchaczem radio zwyczajnie się grzeje. Można zniwelować ten efekt poprzez domontowanie wiatraczka, lub nawet zdjęcie baterii zamontowanie radiatora na plecach i wiatraka a zasilać albo poprzez USB-C lub przez tył ale za pośrednictwem eliminatora baterii - tylko że to już bardzo komplikuje budowę, podnosi koszty a finalnie nadal mamy kilka mW na wyjściu.
Przykładowe wskazania temperatury z transmisji 17minutowej z założonym sztucznym obciążeniem na wyjściu antenowym. Pomiar polegał na wsiśnieciu PTT na 2minuty, zdjęciu baterii i dokonaniu laserowego pomiaru temperatury, założenie baterii i znowu PTT na 5minut itd itd.
CZAS PTT | Temperatura
0 minut - 24.8
+2 minuty - 29.4
+5 minut - 39
+5 minut - 44
+5 minut - 48
Jak widać po około 20 minutach mamy prawie 50 stopni i może być tylko więcej, inaczej będzie wyglądać sprawa w momencie gdy będziemy to my także rozmawiać bo więcej będzie pracował odbiornik niemniej jednak z doświadczenia wiem że to długoterminowo może być problem.
NIEMNIEJ JEDNAK w ciągu 2 tygodni ciągłej pracy i dosyć dużej ilości transmisji nic się nie stało z radiem a były okresy wzmożonej pracy w momencie gdy zarówno na ZELLO jak i innych sieciach podłączonych do testowego SVXreflectora prowadzone były rozmowy to czasami to było 2-3 godziny prawie ciągłego nadawania.
Teraz niestety najważniejsza WADA w postaci HARMONICZNYCH. Nadając na 27MHz kilkoma mW możemy być pewni harmonicznych na 54,89.108,162MHz często rzędu kilkuset mW. Dlatego NIE WARTO i nie budujcie na bazie tego radia HOTSPOT. Radio jest fajnym odbiornikiem, ale nadawanie pozostawcie sobie tylko na pasmach gdzie przewidział to producent.
Dlatego będę dalej poszukiwał taniego materiału na nadajnik 27MHz i pragnienie zbudowania hotspota CB nadal pozostaje niespełnione.
Testowy serwer
https://d4a.uk/cbnet/index.php